به گزارش مشرق، دکتر سید فرزاد محمدی گفت: چهارشنبه سوری یک بحران سلامت عمومی است که تمرکز آسیب هایش روی بخشی از ارگان های بدن مثل چشم، پوست و اندام بیشتر بوده و نقش وزارت بهداشت در کاهش و کنترل آسیب ها متمرکز است.

وی با اشاره به لزوم نگاه پدیده شناسانه و جامعه شناسانه به موضوع چهارشنبه سوری و مداخلات نهادهای ذیربط در این خصوص، افزود: اگر بتوان توجه جامعه شناسان، متخصصان سلامت، پزشکان و سایر متخصصان مربوطه را به این پدیده مهم جلب کرد، می توان با برنامه ریزهایی طی یک فرآیند حداکثر ۱۰ ساله این پدیده را از شکل نامطلوب امروزی اش به یک طرح مطلوب و پدیده بهنجار تبدیل کرد که طی آن مردم بتوانند شادی سالمی داشته باشند.

مدیر برنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم مرکز بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، آتش بازی و نورافشانی را پدیده ای جهانشمول دانست و گفت: مطالعات گوناگونی در خصوص آتش بازی مردم در دهه ۷۰ به مناسبت ۴ جولای روز استقلال آمریکا صورت گرفته و این پدیده مختص ایران نیست بلکه در سایر کشورهای اروپایی هم این پدیده به گونه های مختلف قابل مشاهده است.

محمدی افزود: در این مطالعات یک رویکرد سه جانبه برای مهار آتش افروزی در جشن ها وجود دارد که شامل سه بخش قانون گذاری و اعمال قانون، آموزش عمومی و آگاهی بخشی و به رسمیت شناختن این مراسم به شکل صحیح آن یعنی نورافشانی توسط افراد حرفه ای مطرح شده است.

وی ادامه داد: بدیهی است که بهره برداری از این مطالعات نیازمند همکاری همه جانبه و بین بخشی تمام ارگان ها برای کاهش مخاطرات چهارشنبه سوری است. زیرا چهارشنبه سوری در بین تمام بحران های تهدید کننده سلامت عمومی تنها بحرانی است که زمان آن قابل پیش بینی است هرچند حجم و الگوهای متغیر آن قابل پیش بینی نیست.

محمدی بیان داشت: بر اساس مطالعات و برآوردهای تخمینی انجام شده در مرکز فوق تخصصی چشم پزشکی فارابی سالانه به صورت میانگین شاهد آسیب دیدگی سطحی و عمیق چشم ۳۰۰۰ نفر از هموطنانمان بر اثر برخورد مواد انفجاری و محترقه در مراسم چهارشنبه سوری هستیم که ۱۰ درصد این افراد بستری می شوند و متاسفانه نیم تا یک درصد این افراد یعنی رقمی حدود ۱۵ نفر موجب نقص عضو بر اثر تخلیه چشم می شوند.

وی در ادامه اظهار داشت: متاسفانه بیشتر این افراد در بازه سنی ۱۵ تا ۲۰ ساله هستند که به دلیل همین حوادث سال های باقی مانده عمرشان تحت تاثیر منفی قرار می گیرد و بعضا به دلیل تخلیه چشم تا پایان عمر دچار انگ اجتماعی می شوند که طبعاً تبعات منفی آن بسیار آسیب رساننده تر از آسیب های جسمی است.

مدیربرنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم مرکز بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، بیشترین آسیب های چشمی را ناشی از انفجار نارنجک ها در چهارشنبه سوری دانست و گفت: خوشبختانه طی سال های اخیر استفاده از نارنجک ها کاهش یافته ولی استفاده از مواد محترقه و منور جایگزین آن شده و سوختگی های چشمی را افزایش داده است.

محمدی خاطرنشان کرد: سازندگان حرفه ای و غیرحرفه ای مواد انفجاری و محترقه به عنوان اولین متهمان آسیب رسانی به افراد طبق قوانین باید تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات شوند.

وی افزود: بازیگران و افرادی که آتش بازی می کنند، ناظران و کسانی که نگاه می کنند و عابران و رهگذران سایر افراد نقش آفرین در مراسم چهارشنبه سوری هستند که آسیب دیدگی عابرانی که اکثراً هیچ نقشی در آتش افروزی ها ندارند پدیده ای منحصر به کشور ماست، به گونه ای که گاهی آسیب دیدگی این افراد بیش از سایرین گزارش و مشاهده شده است.

محمدی، شنیدن صداهای مهیب انفجار از ۱۰ روز قبل از آغاز مراسم چهارشنبه سوری را یکی از مخاطرات جدی امنیت و سلامت جامعه دانست و گفت: البته اذعان می کنیم که تقابل با پدیده چهارشنبه سوری راه حل مناسب مواجهه با این پدیده نیست و باید همه دستگاه ها به روش های جایگزین و بهتر بیندیشند.

وی تصریح کرد: حتی می توان برای کنترل و مهار سوانح و آسیب دیدگی های بسیار چهارشنبه سوری به اقداماتی نظیر آتش افروزی مجازی یا ایجاد سینماهای مجازی که در آن دود و صدای انفجار به صورت مجازی وجود داشته باشد فکر کرد.

محمدی، استفاد از عینک های محافظ را به عنوان یک عامل بازدارنده از آسیب های چشمی توصیه کرد و گفت: به همه افرادی که بهرحال مایلند در مراسم چهارشنبه سوری شرکت داشته باشند توصیه می کنیم از این عینک ها که جنس آنها از پلی کربنات بوده و محافظ خوبی برای چشم هاست، استفاد کنند. به ویژه ناظران وعابرانی که چندان نقشی در آتش افروزی ها ندارند لازم است این عینک ها را از داروخانه ها، عرضه کنندگان تجهیزات پزشکی و لوزام ورزشی فروشی ها تهیه و استفاده کنند.

وی مخاطرات نگهداری برخی وسایل غیرانفجاریِ آتش ساز مانند وسایل آبشاری در منازل را خاطرنشان کرد و گفت: نگهداری این وسایل در منازل یعنی مواجهه با یک انفجار غیرقابل پیش بینی، زیرا زمان انفجار این مواد قابل پیش بینی نیست و این مواد بروز مخاطرات و آسیب های احتمالی را صدچندان می کند.

مدیر برنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم مرکز بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، به اشتغال متخصصان چشم و آماده باش مراکز چشم پزشکی در ایام نوروز اشاره کرد و گفت: در این ایام که همه مردم درگیر جشن سال جدید هستند این عزیزان باید در هفته اول سال به اعمال مقدماتی جراحی چشم و هفته دوم به اعمال نهایی چشم آسیب دیدگان بپردازند و بعضاً حتی در ۶ ماه دوم سال درگیر اعمال جراحی ترمیمی و بازسازی چشم آسیب دیدگان باشند.

وی برخی پدیده های چهارشنبه سوری، از جمله آسیب دیدگی عابران را منحصر به ایران دانست و بیان داشت: اولین گزارش رسمی در این زمینه در یک مقاله علمی در سال ۲۰۰۷ از سوی متخصصان ایرانی به جهانیان عرضه شد که تاکنون ارجاعات و استنادات زیادی به این مقاله شده است.